REMEDIOS PROTECTORES TRADICIONAIS NA REXIÓN BERCIANA (2ª PARTE)
REMEDIOS PROTECTORES TRADICIONAIS NAS SERRAS ENTRE GALIZA E O BIERZO (2º PARTE),
por Xabier Lago Mestre,
REMEDIO CONTRA O COLLEDIZO E MAILO MULVEIRO.
Trátase esta doencia dunhas ampollas urticantes que poden aparecer no corpo. A crenza popular teima en que se causa polos animais que andan sobre as roupas. Para procurar remedio había que acudir ante a coutadora, que facía o coutamento. O seu ritual abranguía tres cruces co dedo pulgar da man dereita, sobre a parte do corpo ponzoñosa, mentres recitaba:
“Se es de araña vaite á parraña,
se es de sapo márchate arrastro,
se es de culebra vaite para terra,
se es de salamanca vaite para barranca.
Polo poder de Deus e da Virxe María, un Padrenoso e un Avemaría”.
ARRESPONSADORES CONTRA AS ALIMAÑAS.
Tamén había pesoas encargadas de contrarrestar o efectos perversos das alimañas que atacaban as persoas, as colleitas e os gandos. Os arresponsadores recitaban conxuros contras as bestas negativas. Nas terras de Cervantes declaraban o seguinte: “Responso ao glorioso San Antonio de Padua pedíndolle que nos garde todo o que está no monte mal gardado, de golpes, ribados, beados do monte bravos e mansos. Que non se acerquen a eles nin con cen pasos de distancia en redor, ni a tocarles con dente, nin con moa, nin con perna, nin con unlla, nin con cousa alguna, nin can, nin lobo, nin oso, nin raposa”.
Trátase esta doencia dunhas ampollas urticantes que poden aparecer no corpo. A crenza popular teima en que se causa polos animais que andan sobre as roupas. Para procurar remedio había que acudir ante a coutadora, que facía o coutamento. O seu ritual abranguía tres cruces co dedo pulgar da man dereita, sobre a parte do corpo ponzoñosa, mentres recitaba:
“Se es de araña vaite á parraña,
se es de sapo márchate arrastro,
se es de culebra vaite para terra,
se es de salamanca vaite para barranca.
Polo poder de Deus e da Virxe María, un Padrenoso e un Avemaría”.
ARRESPONSADORES CONTRA AS ALIMAÑAS.
Tamén había pesoas encargadas de contrarrestar o efectos perversos das alimañas que atacaban as persoas, as colleitas e os gandos. Os arresponsadores recitaban conxuros contras as bestas negativas. Nas terras de Cervantes declaraban o seguinte: “Responso ao glorioso San Antonio de Padua pedíndolle que nos garde todo o que está no monte mal gardado, de golpes, ribados, beados do monte bravos e mansos. Que non se acerquen a eles nin con cen pasos de distancia en redor, ni a tocarles con dente, nin con moa, nin con perna, nin con unlla, nin con cousa alguna, nin can, nin lobo, nin oso, nin raposa”.
Concretamos un responso contra o perigoso lobo:
“San Antonio glorioso,
embouca zorro e lobo,
de preias e uñas,
e boca e todo”.
Tamén hai responsos negativos para facer que os lobos ataquen os gandos:
“Bouzas largas, monte espeso,
tantos lobos como pelos,
vintecinco ás ventas,
e outros tantos por detrás”.
“Bouzas largas, monte espeso,
tantos lobos como pelos,
vintecinco ás ventas,
e outros tantos por detrás”.
Outro responso contra os lobos sen referencias relixiosas:
“Lobo, lobete,
tapeiche o gorchete coa pedra e un torró,
para que non podas gorgolechar máis.
Nin arriba, nin abaixo con o pder…”
“Lobo, lobete,
tapeiche o gorchete coa pedra e un torró,
para que non podas gorgolechar máis.
Nin arriba, nin abaixo con o pder…”
Responso para a acechante aguia das serras:
“Aiga maldita,
na serra estás escrita.
Abre juchelas (unllas),
e pecha puñelas (ás).
E deixa a presa que levas.
Co poder de Deus…”
“Aiga maldita,
na serra estás escrita.
Abre juchelas (unllas),
e pecha puñelas (ás).
E deixa a presa que levas.
Co poder de Deus…”
A ENFERMIDADES DA SOMBRA E DO AIRE.
A sombra é unha enfermidade que afecta aos neniños. Tamén acontece o mesmo co aire, que repercute especialmente sobre os cativos de 4 a 6 anos. Por exemplo gárdase aos neniños dos defuntos porque estes despiden a sombra de malas consecuencias para que eles con collan a citada sombra. Certos animais tamén traen o aire, caso da cobra, araña, toupeira, serpe e demais, así como provocan a sombra a galiña choca. Nos Ancares e Courel teñen costume de afumar, provocado por outros animais como pintas (salamandras), sapos, sarabanduxas e lagartos.
A sombra é unha enfermidade que afecta aos neniños. Tamén acontece o mesmo co aire, que repercute especialmente sobre os cativos de 4 a 6 anos. Por exemplo gárdase aos neniños dos defuntos porque estes despiden a sombra de malas consecuencias para que eles con collan a citada sombra. Certos animais tamén traen o aire, caso da cobra, araña, toupeira, serpe e demais, así como provocan a sombra a galiña choca. Nos Ancares e Courel teñen costume de afumar, provocado por outros animais como pintas (salamandras), sapos, sarabanduxas e lagartos.
COUTADO CONTRA AS QUEIMADURAS.
Para curar as queimaduras había que soplar tres veces sobre a parte afectada e recitar:
“Cristo e San Xoán,
por un camiño van.
Cristo lle dixo: anda, Xoán.
Non poido que hai un queimado.
Dalle tres soplidos e quedarás sano”.
Para curar as queimaduras había que soplar tres veces sobre a parte afectada e recitar:
“Cristo e San Xoán,
por un camiño van.
Cristo lle dixo: anda, Xoán.
Non poido que hai un queimado.
Dalle tres soplidos e quedarás sano”.
COUTADO DA DICIPELA, XIPELA OU DIXIPELA.
Mestúranse tres gotas de aceite nunha cunha con auga milagreira. Móllanse tres ramas de oliveira e pásanse sobre as partes enfermas facendo cruces, e dícese:
“Bichos e bichas,
o fogo me ardía.
Indo pola costa da sabia arriba,
encontrein o noso señor,
e pregunteinlle que lle facía:
Con tres ramiñas de olivo,
en tres gotas de aceite e auga da fonte fría.
Co poder de Deus, da Virxe e da Samaría”.
O Bierzo, agosto de 2011.
www.obierzoceibe.blogspot.com
http://sites.google.com/site/obierzoxa
Mestúranse tres gotas de aceite nunha cunha con auga milagreira. Móllanse tres ramas de oliveira e pásanse sobre as partes enfermas facendo cruces, e dícese:
“Bichos e bichas,
o fogo me ardía.
Indo pola costa da sabia arriba,
encontrein o noso señor,
e pregunteinlle que lle facía:
Con tres ramiñas de olivo,
en tres gotas de aceite e auga da fonte fría.
Co poder de Deus, da Virxe e da Samaría”.
O Bierzo, agosto de 2011.
www.obierzoceibe.blogspot.com
http://sites.google.com/site/obierzoxa
www.partidodelbierzo.es
posted by Xabier Lago Mestre at 2:27 a. m.
<< Home